Realizacja projektu „W Bieruniu na grubie” jest próbą zachowania bogatego dziedzictwa tutejszej społeczności. To dobry początek prac nad udokumentowaniem rozwoju tradycji górniczej tego terenu, którego to wyznacznikiem była i nadal jest uruchomiona w 1975 r. Kopalnia Węgla Kamiennego „Piast”. Dzięki realizacji zadania Muzeum Miejskie w Bieruniu (w organizacji) staje się repozytorium tradycji, historii i wspomnień, które nie doczekały się jeszcze całościowego opisu i dokumentacji.

Źródłem naszej wiedzy są rozmowy przeprowadzone z osobami związanymi z tzw. górniczym stanem. Nasi rozmówcy, opowiadając o powstaniu i rozwoju kopalni, wspominając budowę osiedla, opisując dawną i obecną codzienność, stali się świadkami historii, która nie ma jeszcze swojego zakończenia. Wiele tradycji nadal jest praktykowanych przez społeczność lokalną i pracowników. Efekty projektu jednoznacznie wskazują na to, że kopalnia nie była jedynie miejscem pracy. Wpisując się trwale w krajobraz Bierunia, stała się jego symbolem i miejscem, w którym oprócz wydobycia węgla kamiennego praktykuje się także tradycje. Miejsce to stało się sposobem na życie: tutaj zawiązywały się znajomości oraz przyjaźnie, które pielęgnowane były w czasie wolnym po zakończonej szychcie.

Tutaj także poznawały się małżeństwa, które rozpoczynały wspólną drogę. Wiele osób, które przybyły do Bierunia w poszukiwaniu lepszych warunków do życia, osiadło w mieście na stałe, na nowo budując swoją tożsamość i odnajdując swoje miejsce w świecie. Bieruńska gruba organizowała życie tutejszym mieszkańcom, zapewniając różnorodne formy aktywności swoim pracownikom i ich rodzinom. Niewątpliwie generowała także rozwój kultu św. Barbary, na dowód czego w latach 90. XX został wzniesiony nieopodal kościół pod jej wezwaniem. Na czym polega fenomen społeczności, która łącząc ludzi pochodzących z różnych światów zintegrowała się wokół bieruńskiej gruby?
Zapraszamy do opowieści, która powstała na podstawie zebranych relacji.

Autorki wystawy
Ewelina Niewiadomska, Agnieszka Szymula

Opracowanie graficzne
Krzysztof Skrzypek

Autor współczesnej dokumentacji fotograficznej
Tomasz Liboska

Autorzy zdjęć
Wojciech Wikarek, Radosław Wojnar,
Adam Kasa, Paweł Święs

Zdjęcia ze zbiorów
Muzeum Miejskiego w Bieruniu (w organizacji)
Kopalni Węgla Kamiennego „Piast” w Bieruniu Powiatowego Zespołu Szkół w Bieruniu

Realizacja wywiadów
Wiktoria Kowalik, Ewelina Niewiadomska,
Piotr Knapczyk

Respondenci
Adam Kasa, Marian Lubina, Andrzej Sapiński,
Wiktor Theda, Wojciech Wikarek i inne osoby

Specjalne podziękowania
Stowarzyszenie Solidarność Pamięci Strajkujących Górników Kopalni Węgla Kamiennego Piast
14-28 Grudnia 81, Koło Emerytów i Rencistów Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność KWK Piast

Wystawa zrealizowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura-Interwencje. Edycja 2022

Patronat
Polska Grupa Górnicza S. A.

Burmistrz Miasta Bierunia Krystian Grzesica

Partnerzy
Oddział KWK Piast-Ziemowit, Miasto Bieruń, Stowarzyszenie Orkiestra KWK Piast, Powiatowy Zespół Szkół w Bieruniu, Szkoła Podstawowa nr 3 im. Orła Białego w Bieruniu